Ivan Polkanov nuk do që të jete pjesë e luftës së Rusisë në Ukrainë. Si një 18-vjeçar, gjysmë ukrainas që jetonte në Siberinë perëndimore, ai shqetësohej se do të dërgohet me dhunë në ushtrinë ruse. “Unë nuk dua të vras vëllezërit e mi,” tha Polkanov.
Në fund të shtatorit, ndërsa u përhapën thashethemet se presidenti rus Vladimir Putin do të mobilizonte burra në shërbimin ushtarak, Polkanov – një fitues i medaljes së artë të kubit të Rubikut – filloi të planifikonte arratisjen e tij në Kazakistan. Ai kishte pyetje të mëdha dhe të vogla: çfarë dokumentesh do t’i duheshin? Ku mund të merrte sende ushqimore? Si do të ishte kultura në shtëpinë e tij të re?
Polkanov gjeti përgjigje në Relocation.Guide. Është një komunitet në internet që filloi në shkurt me 10 persona dhe është rritur në një burim gjigant prej 3000 faqesh, me mbi 50 kanale chat në aplikacionin e koduar të mesazheve Telegram. Ajo ka tërhequr miliona shikime faqesh në muaj, tha themeluesi i saj, dhe numëron më shumë se 200,000 anëtarë që mund ta përdorin atë për të orkestruar çdo detaj të arratisjes së tyre nga Rusia.
Udhëzuesi është shembulli më i fundit i njerëzve që përdorin teknologjinë në mënyra krijuese për t’u përballur me luftën në Ukrainë. Ndërsa shumë faqe mashtrimi janë shfaqur duke ofruar gjithçka, nga diagnozat e rreme të HIV-it deri te kartat e falsifikuara të vaksinave të koronavirusit për njerëzit që kërkojnë t’i shpëtojnë draftit dhe të largohen nga vendi, udhëzuesi po bëhet një vend ku rusët mund t’i drejtohen për përgëzim dhe këshilla.
“Njerëzit kanë nevojë për njerëz,” tha Irina Lobanovskaya, themeluesja e udhërrëfyesit, në një intervistë. “Ata duan të dëgjojnë [përgjigjet] nga qeniet e vërteta njerëzore dhe të ndajnë dhimbjen e tyre.”
Marrja e informacionit të saktë në Rusi gjatë luftës ka qenë e vështirë. Faqet e lajmeve si BBC janë bllokuar, së bashku me faqet e mediave sociale Facebook dhe Instagram. Telegrami ka mbetur në internet, duke u bërë një mënyrë qendrore në të cilën njerëzit aksesojnë dhe ndajnë informacionin.
Ian Garner, një ekspert për luftërat ruse, tha se postimi në kanalet e grupit Telegram për largimin nga Rusia mund të sjellë rrezik. Njerëzit që kërkojnë të largohen nga vendi duhet të përdorin VPN, ose rrjete private virtuale, të shmangin përdorimin e emrave të tyre dhe të lexojnë komente në kanalet e Telegramit në vend që të postojnë.
Nuk ka gjasa që zyrtarët rusë do t’i monitorojnë “në mënyrë të imët” këto kanale, tha ai. Përkundrazi, “ata do të zgjedhin disa njerëz që janë të përfshirë në përpjekje si kjo, do t’i godasin me një gjobë ose do t’i dërgojnë në burg për një kohë,” parashtroi Garner. “[Atëherë] njerëzit e tjerë do të jenë më ngurrues për t’u bashkuar me këto grupe.”
Garner nuk ishte i befasuar që shumë rusë po grumbullohen në internet për të mësuar se si të largohen nga vendi.
“Ata thjesht po i drejtohen teknologjisë më të fundit për të bërë atë që kanë bërë gjithmonë,” tha Garner. “Dhe kjo është: Kujdesuni për numrin një dhe mos u bllokoni në këtë ushtri makthi.”
Marrë nga Washingtonpost