Forcat ruse kanë performuar dobët deri më tani, dhe ushtria e Ukrainës pritet t’i godasë përfundimisht forcat ruse. Po pastaj, çfarë dontë ndodhë?
Pushtimi i Ukrainës nga Vladimir Putin nuk po shkon siç ishte planifikuar deri më tani, sipas strategëve ushtarakë, pasi qe Rusia po përballet me rezistencë të armatosur më të ashpër se sa pritej dhe sanksione të ashpra perëndimore, shkruan The Wall Street Journal, përcjellë Botapress.
Kjo ngre pyetjen, çfarë më pas?
Megjithëse parashikimet janë pothuajse të pamundura, strategët ushtarakë po fokusohen në disa faktorë për të dhënë të dhëna, duke përfshirë performancën e ushtrive në terren dhe ndikimin e sanksioneve.
Një gjë që po bëhet e qartë është se performanca e ushtrisë ruse deri më tani po i jep zotit Putin një kontroll të realitetit dhe potencialisht po kapërcen gamën e rezultateve. “Çdo ditë, ukrainasit nuk humbasin, ata fitojnë politikisht,” tha Michael Clarke, ish-drejtor i Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara, një institut kërkimor në Londër. “Dhe kostoja politike për të po rritet çdo ditë.”
Laërence Freedman, një profesor emeritus i studimeve të luftës në King’s College, Londër, nuk mendon se rusët do të kenë sukses në instalimin e një qeverie kukull në Ukrainë. “Ata nuk mund të pushtojnë të gjithë vendin,” tha ai. “Një qeveri kukull në Kiev e pa mbështetur nga armët ruse nuk do të kishte legjitimitet dhe nuk do të mbijetonte”.
Kjo ka të ngjarë ta bëjë të vështirë për zotin Putin të shpallë bindshëm fitoren. James Sherr, bashkëpunëtor i lartë i Institutit të Politikës së Jashtme të Estonisë, parashikoi se zoti Putin nuk do të ndërmerrte hapin racional për të kërkuar një rampë, por do të “dyfishohej”.
Këtu janë pesë faktorët që analistët ushtarakë thonë se mund të përcaktojnë rrjedhën e luftës:
Forcat pushtuese
Analistët ushtarakë perëndimorë janë shprehur të tronditur se sa keq performuan forcat ruse gjatë ditëve të para të pushtimit. Ata kishin pritur që një ushtri e cila ishte modernizuar gjatë më shumë se një dekade do të shuante mjaft lehtë fazën e parë të rezistencës ukrainase.
Por Rusia nuk ka ndërmarrë një operacion ushtarak që kombinon degë të ndryshme të ushtrisë që kur sovjetikët pushtuan Afganistanin në vitin 1979, dhe kjo nuk ishte aq komplekse.
“Ne të gjithë jemi habitur që kjo ushtri e re ruse duket si Ushtria e Kuqe e vjetër – jo shumë mirë e stërvitur, jo shumë mirë e komanduar, me logjistikë vërtet mjaft të dobët – që nënkupton ose një dështim të madh të planifikimit ose…një nënvlerësim të madh të armik”, tha zoti Clarke, ish-drejtor i Institutit Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara.
Forcat ajrore, marina dhe forcat bërthamore të Rusisë janë modernizuar pjesërisht ose plotësisht, tha ai, por ushtria duket sikur nuk i ka kapërcyer dobësitë e së kaluarës.
“Rusët do të mësojnë,” tha Richard Shirreff, një ish-zëvendës komandant ushtarak britanik i Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut. “Ata do të mësojnë në mënyrën e vështirë, duke u vrarë, se do t’u duhet të koordinojnë sulmin e tyre të të gjitha armëve në një mënyrë shumë më profesionale sesa kanë bërë deri më tani,” tha ai, duke iu referuar aftësisë së tyre për të bashkuar elemente të ndryshme të operacionit.
Forcat mbrojtëse
Deri më tani, forcat ukrainase kanë shfrytëzuar maksimalisht asetet e tyre ushtarake përballë një kundërshtari më të madh dhe më të avancuar.
Përparimi i ngadaltë i Rusisë është “para së gjithash një dëshmi e guximit dhe këmbënguljes së ushtrisë ukrainase dhe vullnetarëve që po luftojnë jashtëzakonisht mbresëlënës dhe mirë,” tha gjenerali Shirreff. Morali është një faktor i madh në luftë, tha ai, dhe ukrainasit besojnë se kanë forcën morale.
Vendosmëria e deklaruar e Presidentit Volodymyr Zelensky për të qëndruar në detyrë ka ndihmuar në mbajtjen e fushatës në Ukrainë. Paraqitjet e tij në mediat sociale – së bashku me pamjet video të rezistencës nga ukrainasit e zakonshëm – e kanë ndihmuar Kievin të mbledhë simpati në shtëpi dhe në Perëndim. Rusia, megjithatë, tashmë ka filluar të sulmojë shtyllat e celularëve dhe kullat televizive për të ndaluar përhapjen e një informacioni të tillë.
Sa më gjatë që ushtria formale e Ukrainës mund të qëndrojë, aq më shumë rrit problemet e zotit Putin, thanë analistët ushtarakë.
Reagimi perëndimor
Qeveritë perëndimore kanë përjashtuar përfshirjen e drejtpërdrejtë ushtarake në Ukrainë, duke përfshirë mundësinë e një zone të ndaluar fluturimi që do t’i sillte ato në konflikt të drejtpërdrejtë me forcat ajrore ruse. Në vend të kësaj, ata kanë zgjedhur dërgesat e armëve për të ndihmuar ukrainasit të mbrohen dhe kanë rritur numrin e trupave në vendet më lindore të NATO-s.
Ekziston një mundësi, thanë analistët, që Rusia do të kërkojë të mbyllë kufirin ukrainas-polak për të ndaluar hyrjen e armëve perëndimore – një hap që do të rriste rrezikun e përshkallëzimit të konfliktit për të përfshirë vendet e NATO-s, një prej të cilave është Polonia.
Arma më e madhe e vendosur nga vendet perëndimore ka qenë një sërë sanksionesh ekonomike që synojnë ekonominë e Rusisë dhe elementët e udhëheqjes së saj. Sanksionet kanë synuar bankën qendrore të Rusisë, bankat komerciale dhe liderët politikë dhe të biznesit. Rusët kanë pritur në radhë të gjata jashtë bankave për të tërhequr valutën dhe inflacioni ka të ngjarë të rritet. Shumë rusë do të ndjejnë vështirësi ekonomike.
Këto sanksione mund të rriten ose ulen në varësi të veprimeve ruse. Ata nuk janë pa kosto për Perëndimin. Ata ka të ngjarë të intensifikojnë një problem ekzistues të inflacionit dhe, nëse Rusia hakmerret duke ndërprerë furnizimet me energji, mund të çojnë në racionimin e energjisë elektrike në Evropë.
Reagimi rus
Kjo është një e panjohur e madhe. Jo vetëm që është e vështirë për perëndimorët të lexojnë opinionin rus, por është e vështirë të dihet se çfarë efekti ka ai në vendimmarrjen në Moskë, veçanërisht mbi një president që shihet se bëhet më i izoluar dhe i paprekur.
Shumica e rusëve e marrin informacionin e tyre nga transmetimet televizive të censuruara, kështu që shumë do të besojnë se vështirësitë ekonomike që po vuajnë nuk janë faji i qeverisë së tyre, por i Perëndimit.
Autoritetet ruse kanë shtypur demonstratat kundër luftës. Tashmë ka disa shenja shqetësimi në mesin e elitave ruse, stili i jetesës së luksit të të cilëve ata kanë shijuar në Perëndim tani janë nën kërcënim. Nëse i intereson zotit Putin është një çështje tjetër.
“Nuk kam asnjë dyshim se kjo është shqetësuese, madje e frikshme, për disa njerëz të rëndësishëm në vetë Rusinë,” tha zoti Sherr.
Vështirësitë ekonomike që tashmë janë shfaqur minojnë një shtyllë të presidencës së zotit Putin – që ai solli stabilitet në një vend që ishte kaotik në vitet 1990 nën paraardhësin e tij Boris Jeltsin.
Shtuar kësaj, çdo fushatë e gjatë kundër një kryengritjeje në Ukrainë do t’u kushtonte jetën shumë ushtarëve rusë, një faktor që në të kaluarën ka nxitur edhe elementë konservatorë të popullsisë që normalisht do të mbështesnin zotin Putin.
“Putini nuk ka kohë të pacaktuar për ta zgjidhur këtë,” thotë z. Freedman i King’s College. “Vështirësia ekonomike sapo ka filluar të ndihet. Ai nuk mund ta lërë këtë të zvarritet për javë e muaj, aq sa mund të vazhdojnë rrethimet, e lëre më kryengritjet. Kështu që koha është një problem i vërtetë për të.”
Bisedimet e paqes
Rusia dhe Ukraina kanë nisur bisedimet e paqes. Shumë strategë janë pesimistë se do të çojnë në një zgjidhje të shpejtë.
Çdo marrëveshje paqeje me zotin Zelensky mund të përfshijë një humbje të fytyrës për zotin Putin, sepse ai e ka quajtur administratën ukrainase, në mënyrë të rreme, si një grup neo-nazistësh. Por një marrëveshje me çdo qeveri që vendosin rusët nuk do të kishte legjitimitet brenda apo jashtë Ukrainës.
Variablat në bisedime janë mbi dy objektiva ruse: neutraliteti ukrainas dhe territori ukrainas.
Rusia aneksoi Krimenë në vitin 2014 dhe me gjasë do të kërkonte pranimin e saj nga Ukraina. Ajo gjithashtu mund të kërkojë të thithë një territor të mëtejshëm në lindje të lumit Dnipro.
Është e mundur që Rusia do të përpiqet të “shkëputë Ukrainën në pjesë dhe ta lërë Ukrainën Perëndimore të qetë”, tha Angela Stent, një specialiste për çështjet e Rusisë në Universitetin Georgetoën. Por për shkak se kjo do ta linte një qeveri me prirje perëndimore në Kiev, të cilën zoti Putin e ka përshkruar më parë si të paligjshme, ajo tha: “E kam të vështirë ta imagjinoj këtë”.
Më shumë gjasa, thanë analistët, është që Rusia, të paktën, të kërkojë një kushtetutë të Ukrainës që i jep pavarësi të konsiderueshme lindjes së vendit dhe një veto efektive mbi veprimin e qeverisë ukrainase.
Ukrainasit mund të bien dakord për zgjedhje të mëtejshme – por rreziku për Rusinë është se, edhe në lindje, nuk do t’i pëlqente rezultati.
Clarke tha se një model i neutralitetit ukrainas që mund të tërheqë Rusinë është ai i Austrisë në 1955. Sovjetikët u tërhoqën nga Austria në këmbim të një garancie kushtetuese të neutralitetit që ekziston sot.
Në vend që të bindë ukrainasit se neutraliteti është një opsion tërheqës, pushtimi ka të ngjarë të forcojë opinionin në drejtim të kundërt.
“Unë nuk mendoj se Ukraina në fund të fundit do ta pranonte veten të ishte e pafuqishme,” tha z. Freedman. “Ata mund të japin disa garanci për forcat e huaja dhe raketat [por], nëse do të isha ukrainas, nuk mendoj se kjo do të më shtynte të bashkohesha me NATO-n.”
P.S. Ky artikull u shkrua nga Stephen Fidler në stephen.fidler@ësj.com dhe u botua ne The Wall Street Journal përcjellë Botapress.