Për mijëvjeçarë, njerëzit në të gjithë globin kanë raportuar sjellje alarmante të kafshëve në prag të fatkeqësive natyrore, e kjo bëhet shumë më e çuditshme për faktin se njerëzit me gjithë zhvillimin e teknologjisë nuk mund t’i parashikojnë tërmetet dhe fatkeqësitë tjera natyrore, transmeton Gazeta Botapress.info
Referenca më e hershme e regjistruar për sjelljen e pazakontë të kafshëve përpara një fatkeqësie natyrore daton në vitin 373 para Krishtit, kur historiani grek Tukididi raportoi se minjtë, qentë, gjarpërinjtë dhe nuselalat e braktisën qytetin e Helices në ditët para një tërmeti katastrofik. Ka edhe raste të tjera në histori. Pak minuta përpara tërmetit të Napolit të vitit 1805, delet, qentë dhe patat supozohet se filluan të bënin thirrje alarmi përnjëherë, ndërsa kuajt thuhej se kishin ikur në panik pak para tërmetit të San Franciskos të vitit 1906.
Edhe me teknologjinë e përparuar mund të jetë e vështirë të zbulohen shumë lloje të fatkeqësive natyrore të afërta. Në rastin e tërmeteve, për shembull, sensorët sizmikë zhyten në kërcitje të lëkundura vetëm kur goditjet tronditëse të tokës po ndodhin në të vërtetë.
Bërja e parashikimeve të besueshme kërkon sinjale pararendëse, ndërsa ende shkencëtarët nuk kanë gjetur asnjë sinjal që duket se ndodh vazhdimisht përpara tërmeteve të mëdha. Prandaj, gatishmëria është në rritje te disa shkencëtarë për të marrë në konsideratë më shumë sinjale paralajmëruese jo të zakonshme, siç është sjellja e kafshëve.
Një nga hetimet më të rëndësishme se si kafshët mund të parashikonin fatkeqësitë u krye pesë vjet më parë nga një ekip i udhëhequr nga Martin Wikelski nga Instituti Max Planck i Sjelljes së Kafshëve në Gjermani. Studimi përfshiu regjistrimin e modeleve të lëvizjes së kafshëve të ndryshme (lopë, dele dhe qen) në një fermë në rajonin e prirur nga tërmeti të Marches në Italinë qendrore. Kollare me patate të skuqura iu ngjitën çdo kafshe, e cila dërgonte të dhëna lëvizjeje në një kompjuter qendror çdo disa minuta midis tetorit 2016 dhe prillit 2017.
Gjatë kësaj periudhe, statistikat zyrtare regjistruan mbi 18,000 tërmete në rajon, nga lëkundjet e vogla me magnitudë 0.4 ballë deri në dhjetra tërmete me shkallë 4 ose më lart, duke përfshirë tërmetin shkatërrues me magnitudë 6.6 ballë Norcia, shkruan BBC.
Studiuesit gjetën prova se kafshët e fermës filluan të ndryshojnë sjelljen e tyre deri në 20 orë para një tërmeti. Sa herë që kafshët e fermave të monitoruara ishin së bashku 50% më aktive për më shumë se 45 minuta në një periudhë të caktuar, studiuesit parashikuan një tërmet me magnitudë mbi 4.0. Shtatë nga tetë tërmete të forta u parashikuan saktë në këtë mënyrë.
Një studim tjetër i kryer nga Wikelski duke monitoruar lëvizjet e dhive të etiketuara në shpatet vullkanike të malit Etna në Sicili zbuloi gjithashtu se kafshët dukej se kishin një ndjenjë paraprake se kur vullkani Etna do të shpërthente.
Jo të gjithë ekspertët mendojnë se sistemet e paralajmërimit të hershëm të kafshëve janë një opsion i mundshëm për parashikimin e fatkeqësive. Dhe edhe nëse ato ndihmojnë, vetëm lëvizjet e kafshëve nuk kanë gjasa të jenë të mjaftueshme për të siguruar: njerëzit do të duhet të mbështeten në një kombinim të sinjaleve të hershme paralajmëruese për të marrë pamjen e plotë.
Megjithatë, megjithëse mund të mos jemi në gjendje të flasim ende me kafshët, ndoshta është koha t’i kushtojmë më shumë vëmendje paralajmërimeve të tyre./Botapress.info./