Projekti i quajtur “The Red Dress (Fustani i kuq)”, është i ideuar nga artistja britanike Kirstie Macleod, dhe siguron një platformë artistike për gratë në të gjithë botën, shumë prej të cilave janë të margjinalizuara dhe jetojnë në varfëri, për të treguar historitë e tyre personale përmes qëndisjes.
Gjatë 12 viteve, nga viti 2009 deri në vitin 2021, fustani i kuq udhëtoi nëpër botë duke u qëndisur vazhdimisht. Është i ndërtuar nga 73 copa mëndafshi, veshja është punuar nga 231 gra dhe katër burra, nga 28 vende të ndryshme të botës, me të 136 artizanë të porositur të paguar për punën e tyre (pjesa tjetër e qëndisjes është shtuaar nga pjesëmarrësit).
Amabasada Britanike në Prishtinë ka rishpërndarë në faqen e tyre zyrtare në Facebook, letrën e publikuar nga dizajnerja e fustanit në faqen e “The Red Dress”, ku citohet edhe historia fragjile e familjes Bogujevci dhe në veçanti Sarandës, si e mbijetuar e një ngjarje makabre të ndodhur gjatë luftës.
“Çfarë nderi të vizitoj Parlamentin dje, për të shfaqur fustanin e kuq te deputetja Saranda Bogujevci. Saranda është një shembull i rëndësishëm për popullin e Kosovës dhe ka qenë burim në rimëkëmbjen e vendit pas luftës. Ajo i mbijetoi 16 plumbave dhe humbi tetë anëtarë të familjes së saj të afërt duke përfshirë nënën dhe dy vëllezërit gjatë një masakre të kryer nga Serbia gjatë spastrimit brutal etnik të shqiptarëve etnikë në krahinën e saj në atë kohë në vitet 1998-99.
Katër vjet më vonë kur Saranda ishte 18 vjeçe, ajo dhe tre kushërinjtë e saj u bënë shqiptarët e parë etnikë që dëshmuan para një gjykate serbe për mizoritë e kryera nga forcat e Sllobodan Millosheviçit. Falë dëshmive të tyre, pasuan disa dënime.
Tani në moshën 35 vjeçare, Saranda është një nga krijueset e ndryshimeve në vend dhe është nënkryetare e Parlamentit. Edhe pse traditat patriarkale të Kosovës janë ende të forta, gratë po fitojnë përfaqësim më të madh politik në Kosovë – 43 vende në Parlament (36 për qind e sallës) tani i zënë gratë.
E fortë, e ndërgjegjshme dhe e fuqizuar, Saranda u lidh menjëherë me mesazhin e The Red Dress (fustanit të kuq) dhe gëzoi të shihte punën e Sister Stitch, të cilët janë nga qyteti i saj i lindjes, Podujëva. Atëherë ta shikoja duke e veshur në fakt (brenda Parlamentit!) Ishte një përvojë që do të më duhen edhe disa ditë për ta përpunuar në të vërtetë! Faleminderit shumë Saranda për gjithçka që je dhe gjithçka që bën; një fener i një drite, force dhe bujarie të tillë që frymëzon kaq shumë, dhe pa dyshim do të ndihmosh për të sjellë ndryshimin e nevojshëm për brezat e ardhshëm në Kosovë”, shkruhet në letrën e dizajneres së The Red Dress.
