Doli nga shtypi libri i radhës “99+1 Personalitete të Deçanit dhe Junikut”, i autorit Prof. Adem Lushaj!

Shkruan: Fadil Dervishaj, redaktor i librit

Libri “99+1 Personalitete të Deçanit dhe Junikut”, është një vepër që del nga kufijtë e një

përmbledhjeje veprimtarish biografike. Ai përfaqëson një përpjekje të kujdesshme, të studiuar

dhe me ndjeshmëri të lartë njerëzore, për të sjellë në dritë figurat më të shquara të dy

komunave, të cilat me veprimtarinë, dijen, artin dhe shpirtin e tyre kanë lënë gjurmë të

pashlyeshme në historinë dhe identitetin tonë të përbashkët.

Ky botim është një homazh ndaj punës, sakrificës dhe kontributit të shumë brezave që

ndërtuan themelet e zhvillimit të Deçanit dhe Junikut në fusha të ndryshme: në arsim, kulturë,

shkencë, art, sport, shëndetësi, si dhe në jetën shoqërore e politike. Përmes këtyre 100

personaliteteve, autori jo vetëm që i jep zë dhe figurë historisë lokale, por edhe ndihmon në

ruajtjen e kujtesës kolektive, që shpesh rrezikon të humbet mes harresës e kalimit të kohës.

Adem Lushaj përmes këtij libri ka treguar një përkushtim të jashtëzakonshëm. Ai ka ndjekur

një proces të gjatë hulumtimi, ka mbledhur dëshmi, kujtime dhe fakte, duke ndërtuar me

kujdes një tablo të gjerë dhe të shumëllojshme të veprës së këtyre personaliteteve.

Përzgjedhja e figurave nuk është bërë rastësisht: ajo reflekton një vizion të qartë për të

ndërtuar një mozaik të pasur të njerëzve që i dhanë formë shpirtit të këtyre trojeve. Në secilën

biografi ndjehet prania e vëmendjes, e respektit dhe e ndershmërisë intelektuale që e

karakterizon autorin.

Në aspektin përmbajtësor dhe stilistik, libri është i ndërtuar me qartësi dhe logjikë të

brendshme. Çdo figurë trajtohet në mënyrë të individualizuar, me një gjuhë të pastër, të

rrjedhshme dhe të përkushtuar. Lexuesi, duke e përshkuar këtë libër, nuk njeh vetëm emra e

data, por udhëton nëpër kohë, ndjen atmosferën e epokave të ndryshme dhe kupton vlerat që

kanë përbërë themelin e komunitetit tonë. Edhe pse në thelb është një libër dokumentues, ai

lexohet me lehtësi dhe me kënaqësi, sepse autori ka ditur ta ruaj gjallërinë e rrëfimit dhe

emocionin e sinqertë që lind nga respekti për njerëzit që përmenden. Ai e kthen kujtimin në

rrëfim, biografinë në histori, dhe faktin në ndjenjë. Kjo e bën librin jo vetëm informues, por

edhe frymëzues, sidomos për brezat e rinj që kërkojnë modele të qëndrueshme në një kohë

kur shembujt e vërtetë shpesh mungojnë.

Libri “99+1 Personalitete të Deçanit dhe Junikut” ka rëndësi të shumëfishtë. Ai është, para së

gjithash një vepër dokumentare e vlefshme, që pasuron arkivin historik të këtyre komunave

dhe shërben si bazë për studiuesit e së ardhmes. Por njëkohësisht, është edhe një libër

shpirtëror, sepse nëpërmjet tij ndjejmë frymën e njerëzve që kanë jetuar me ideal, me dashuri

për vendin dhe me besim në vlera që s’duhet të harrohen. Kjo vepër e lidh të kaluarën me të

tashmen dhe krijon ura drejt së ardhmes. Ajo ia kujton lexuesit se historia nuk ndërtohet

vetëm nga ngjarje të mëdha, por nga njerëzit që punuan me përkushtim në heshtje, me zemër

e me përgjegjësi. Prandaj, ky libër është një monument i kujtesës lokale, një thirrje për

respekt ndaj atyre që kontribuuan, dhe një nxitje për të rinjtë që ta vazhdojnë rrugën me të

njëjtin shpirt. Vlenë të theksohet se Adem Lushaj përmes këtij libri ka dhënë një kontribut të

çmuar kulturor, arsimor dhe edukativ për qytetarët e këtyre komunave. Është një libër që

meriton të jetë pjesë e çdo biblioteke, në çdo shkollë, institucion e shtëpi, sepse përmban në

vetvete vlera të një pune të zellshme, të dijes dhe humanizmit tonë kolektiv.