Kur Jens Stoltenberg të japë dorëheqjen së shpejti, ai do të ketë pothuajse një dekadë pas tij si Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s.
Katër herë iu kërkua të vazhdonte në atë rol, një herë edhe pasi kishte pranuar tashmë detyrën e kreut të Bankës Qendrore të Norvegjisë.
Nuk është çudi që askush nuk donte të zëvendësonte Stoltenberg pothuajse stoik në një kohë të shënuar, ndër të tjera, nga prishja e marrëdhënieve me Rusinë dhe tensionet e thella me ish-presidentin amerikan, Donald Trump.
Stoltenberg madje u mbiquajt “Pëshpëritësi i Trump” për aftësinë e tij për të zbutur republikanin e ashpër.
Por ai ka të ngjarë të japë dorëheqjen në samitin e 75-vjetorit të aleancës ushtarake në korrik në Uashington.
Mandati i Stoltenberg skadon zyrtarisht më 1 tetor të këtij viti.
Ish-zëdhënësja e Stoltenberg, Oana Lundescu, mbrojti që një pasardhës të zgjidhej më herët, për të shmangur komplikimet. Ajo theksoi se “është vërtet e rëndësishme që zgjedhjet të mbahen sa më shpejt që të mos përplasen me zgjedhjet evropiane (në qershor 2024) apo me fushatën parazgjedhore në SHBA”.
Procesi nuk është i thjeshtë. Pozicioni i Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s mund të jetë një nga pozicionet më prestigjioze në botë, por nuk ka përshkrim të saktë të punës, listë të kualifikimeve dhe asnjë procedurë aplikimi për të.
Ata që duan pozicionin nuk do të ftohen në intervistë dhe nuk duhet të jenë shumë të sigurt se do ta marrin atë.
Uashingtoni shihet si një votë kyçe në përzgjedhjen e Sekretarit të Përgjithshëm të ri, por secili nga 31 anëtarët e NATO-s mund të vërë veton ndaj tij.
Sekretari i ri i përgjithshëm i NATO-s duhet të përballet me Rusinë – por jo aq ashpër sa të ngrejë frikën e një lufte të drejtpërdrejtë – dhe duhet të jetë i përgatitur të mbrojë ekzistencën e aleancës pa provokuar kritikët e saj.
Shumë emra që mund ta zëvendësojnë u shfaqën në lojë – dhe u zhdukën përsëri. Favoritët e mëparshëm, si kryeministri danez Metta Frederiksen dhe ish-ministri britanik i Mbrojtjes Ben Wallace, thuhet se madje folën me presidentin amerikan Biden për shanset e tyre, por më pas e tërhoqën kandidaturën e tyre pa shpjegime të mëtejshme.
Aktualisht, kryeministrja estoneze Kaja Kalas, ministri i jashtëm letonez Krisjanis Karins dhe kryeministri holandez Mark Rutte janë hapur të interesuar për këtë punë.
Në të njëjtën kohë, Rutte konsiderohet si favorit.
