Katharine Lee Bates, një mësuese 33-vjeçare e letërsisë angleze në Kolegjin Wellesley, ishte në “një ekspeditë në majën e Pikes” në Kolorado në 1893, kur ajo shikoi “mbi hapësirën e detit të vendit pjellor, i përhapur aq larg poshtë. ata qiej të bollshëm.”
Në një çast, tha ajo, “rreshtat e hapjes së himnit lundruan në mendjen time”. Ato rreshta u bënë “America the Beautiful” – një këngë që do të shfaqet sot në parada dhe koncerte të panumërta të geupeve muzikore..
Të gjithë e dinë vargun e parë, me evokimin e tij të “valëve qelibar të grurit” dhe “madhështive të purpurta malore”. Por sa e kanë lexuar – e lëre më të kënduar – të gjithë këngën?
Himni i plotë është më shumë sesa thjesht një vlerësim poetik i mrekullive të natyrës së vendit. Ajo ngjall vitalitetin e një Amerike që zgjerohet gjithnjë, feston të kaluarën e saj të rrëfyer dhe – më e rëndësishmja – evokon potencialin e saj të pakufishëm të së ardhmes.
Ai përshëndet paraardhësit pionierë që mundën «një rrugë lirie . . . nëpër shkretëtirë” dhe u bën homazhe mbrojtësve të kombit në luftë, trimave “heronjve . . . që më shumë se veten e donte vendin e tyre.”
Më shumë: Mezi pret një ditë kur më në fund “qytetet alabastri” të Amerikës do të “shkëlqejnë të pambytur nga lotët njerëzorë”.
Kënga ka ngjallur gjithmonë emocione të thella. “Unë nuk mund t’i lexoj rreshtat pa gëlltitur fort,” shkroi një lexues i hershëm Bates. Zërat dridheshin ndërsa turmat kënduan solemnisht këngën jashtë Shtëpisë së Bardhë në 1941 pas Pearl Harbor dhe, gjashtë dekada më vonë, në Ground Zero pas 11 shtatorit.
Në vitin 1979, Papa Gjon Pali II recitoi lutjen e tij të zjarrtë – “Amerika, Amerikë, Zoti derdhi hirin e tij mbi ty” – ndërsa ai zbriti nga avioni i tij në udhëtimin e tij të parë në këtë vend.
Regjistrimet dhe interpretimet e shumta të paharrueshme – nga Ray Charles, Aretha Franklin, Willie Nelson, Mariah Carey dhe të tjerë – të gjithë ndajnë një thjeshtësi prekëse, pa akrobacitë vokale që shumë shpesh shoqërojnë “The Star-spangled Banner”.
Muzika luan një rol të madh në mistikën e këngës. Samuel Howe, një organist i kishës, e kompozoi atë gjatë një udhëtimi me traget të vitit 1882 nga Coney Island në shtëpinë e tij në Newark – për një himn krejtësisht të ndryshëm. Ajo iu bashkua fjalëve të Bates në 1904 pas vdekjes së tij.
Sot është sigurisht dita për të vlerësuar plotësisht këtë nderim madhështor për Amerikën dhe gjithçka që ajo përfaqëson. Paç një të katërt të lavdishëm!
Amerika e Bukur
Nga Katharine Lee Bates (1859-1929)
Muzika nga Samuel Augustus Howe (1847-1903)
O e bukura për qiej të gjerë,
Për valët qelibar të grurit,
Për madhështitë e purpurta malore
Mbi fushën e frytëzuar!
Amerikë! Amerikë!
Zoti derdhi hirin e tij mbi ty
Dhe kurorëzoje të mirën tënde me vëllazëri
Nga deti në det të ndritshëm!
O e bukura për këmbët e haxhit
Stresi i ashpër i pasionuar i të cilit
Një rrugë e lirisë mundi
Nëpër shkretëtirë!
Amerikë! Amerikë!
Zoti ndreq çdo të metë,
Konfirmo shpirtin tënd në vetëkontroll,
Liria jote në ligj!
O e bukura për heronj e dëshmuar
Në luftën çlirimtare.
Të cilët më shumë se veten e donte vendin e tyre
Dhe mëshirë më shumë se jetë!
Amerikë! Amerikë!
Zoti ta rafinoftë arin tënd
Derisa i gjithë suksesi të jetë fisnikëri
Dhe çdo fitim hyjnor!
O e bukura për ëndërr patriotike
Që sheh përtej viteve
Qytetet e tua alabastri shkëlqejnë
I pa zbehur nga lotët e njeriut!
Amerikë! Amerikë!
Zoti derdhi hirin e tij mbi ty
Dhe kurorëzoje të mirën tënde me vëllazëri
Nga deti në det të ndritshëm!