Ndërsa përshkallëzimi i tensioneve midis Shteteve të Bashkuara, Rusisë dhe Kinës ringjall frikën e vjetër të luftës bërthamore, disa studiues po paralajmërojnë se edhe një shkëmbim lufte bërthamore në shkallë të kufizuar midis kombeve të tilla si India dhe Pakistani mund të ketë pasoja katastrofike për furnizimet globale të ushqimit dhe të shkaktojë vdekje masive në mbarë botën.
Një konflikt bërthamor që përfshin më pak se 3% të stoqeve të botës mund të vrasë një të tretën e popullsisë së botës brenda dy viteve, sipas një studimi të ri ndërkombëtar të udhëhequr nga shkencëtarët në Universitetin Rutgers. Një konflikt më i madh bërthamor midis Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara mund të vrasë tre të katërtat e popullsisë së botës në të njëjtën periudhë kohore, sipas hulumtimit të botuar të hënën në Nature Food.
“Është me të vërtetë një informate paralajmëruese se çdo përdorim i armëve bërthamore mund të jetë një katastrofë për botën,” tha shkencëtari i klimës dhe autori i studimit Alan Robock, një profesor i shquar në Departamentin e Shkencave Mjedisore të Rutgers.
Zbulimet vijnë në një kohë kur – 30 vjet pas përfundimit të Luftës së Ftohtë – kërcënimi i një holokausti bërthamor mund të jetë më i madh tani se kurrë.
Kohët e fundit, Këshilltari i Sigurisë Kombëtare i Mbretërisë së Bashkuar, Stephen Lovegrove, argumentoi se prishja e dialogut midis kombeve, si dhe humbja e masave mbrojtëse që ishin krijuar midis superfuqive bërthamore dekada më parë, e ka zhytur botën në “një epokë të re të rrezikshme”. Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara Antonio Guterres ka paralajmëruar gjithashtu se “perspektiva e konfliktit bërthamor, dikur e paimagjinueshme, tani është kthyer në fushën e mundësisë”.
Edhe pse Robock dhe të tjerët kanë parashikuar më parë se lufta bërthamore do të rezultonte në ndërprerje të jashtëzakonshme të klimës dhe furnizimeve ushqimore, studimi i fundit shënon herën e parë që studiuesit kanë llogaritur shtrirjen e mundshme të urisë që do të rezultonte dhe sa njerëz do të vdisnin.
Shpërthimi i vetëm një pjese të vogël të armëve bërthamore të botës do të shkaktonte stuhi masive zjarri që do të injektonin me shpejtësi blozën që bllokon diellin në atmosferë, duke prekur një ftohje të papritur të klimës, teorizuan studiuesit.
Studiuesit përdorën modele klimatike për të llogaritur se sa tym do të arrinte në stratosferë – ku nuk ka reshje për ta larë atë – dhe se si kjo do të ndryshonte temperaturën, reshjet dhe rrezet e diellit. Më pas ata llogaritën se si këto ndryshime do të ndikonin në prodhimin e kulturave të ndryshme, si dhe sesi peshqit do t’i përgjigjeshin ndryshimeve në oqean.
Si rezultat, ata parashikuan që dhjetëra miliona vdekje të menjëhershme në zonën e luftës do të pasoheshin nga qindra miliona vdekje nga uria në mbarë globin.
Kjo është pa marrë parasysh efektet e rritjes së rrezatimit ultravjollcë në të korrat për shkak të shkatërrimit të shtresës së ozonit të shkaktuar nga ngrohja e stratosferës, tha Robock. Një efekt i tillë, të cilin studiuesit shpresojnë ta përcaktojnë në studimet e ardhshme, ka të ngjarë të përkeqësojë rezultatet, tha ai.
“Për mendimin tim, puna jonë është një kërcënim ekzistencial për armët bërthamore – kjo tregon se nuk mund të përdorësh armë bërthamore,” tha Robock. “Nëse i përdor ato, je si një kamikaz. Ju po përpiqeni të sulmoni dikë tjetër, por do të vdisni nga uria.”
Edward Geist, një studiues i politikave në Rand Corp., tha se zbulimi relativisht i fundit që zjarret mund të nxjerrin tym në stratosferë forcon teorinë e studiuesve. Ata po i bëjnë një shërbim botës duke tërhequr vëmendjen ndaj efekteve të mundshme të luftës bërthamore, tha ai.
Megjithatë, ekziston një debat rreth masës në të cilën do të ndodhte ngritja e diellit me shpërthimin bërthamor, tha Geist. Edhe pse sigurisht që është e mundur që do të ndodhte në një qytet të sulmuar nga armët bërthamore, kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se do të ndodhte njëkohësisht në çdo qytet që sulmohet, siç supozoi gazeta, tha ai.
“Pyetja kryesore është, ju keni një luftë bërthamore të një madhësie të caktuar, sa nga ky tym përfundon në atmosferën e sipërme?” tha Geist.
Edhe pse ekziston një nocion popullor që armët bërthamore nuk do të përdoren kurrë, sepse ato janë aq të fuqishme saqë destruktiviteti i tyre është një pengesë, kjo është mendim i dëshiruar, tha Helfand. Që ata nuk janë vendosur ende është thjesht një çështje rastësie.
“Ne e dimë se çfarë do të ndodhë nëse këto armë qëndrojnë përreth,” tha ai. “Herët a vonë fati ynë do të mbarojë.”,shkruan Los Angeles Times, transmeton Botapress.info